En nee, dit gaat niet over de ontwikkeling van AI. Die gaat zo razendsnel dat het woord ‘trend’ haar eigenlijk al geen recht meer doet. Als je nú nog op die trein probeert te springen, dan sta je ergens achterin… in de derde klas, zonder raam, tussen de dozen, kijkend naar een scherm dat je niet begrijpt. AI is geen trend meer. AI is.

De échte trends zitten inmiddels elders. Subtieler. Dieper. Ze gaan over wat AI van jou vraagt, over hoe organisaties zichzelf opnieuw uitvinden, en over hoe wij als projectleiders – ja, ook jij en ik – moeten leren ademen in een wereld die sneller verandert dan wij onze inbox kunnen bijwerken.

Nieuwe competentie: digitale vaardigheden

Projectmanagement verandert. Dat hoef ik je eigenlijk niet te vertellen… je voelt het zelf ook. Sommige doen nog alsof het wel meevalt. Alsof we na deze agile-hype gewoon weer Prince2 uit de kast trekken en alles weer normaal wordt. Maar het kraakt. Het schuurt. Alles beweegt. En als jij als projectmanager enigszins overeind wilt blijven in de storm van vandaag en die van morgen, want die komt altijd, dan moet je meer in huis hebben dan een goedgevulde toolkit en een foutloze planningssheet.

Welke digitale vaardigheden heeft een projectleider nodig in 2025?

Het gaat om nieuwe vaardigheden. En dan bedoel ik niet het zoveelste online certificaat dat je netjes afvinkt terwijl je ondertussen LinkedIn checkt. Nee. Ik heb het over echte, menselijke, soms ongemakkelijke competenties… je digitale vaardigheden.
En dan niet hoe handig je bent met WordPerfect, Lotus 1-2-3 of PowerPoint, al heb ik daar diepe bewondering voor, maar over je vermogen tot meebewegen. Tot blijven leren. Tot nieuwsgierig blijven, ook als je jezelf inmiddels “senior” mag noemen.

Digitale vaardigheden projectmanagement

Want eerlijk is eerlijk… menig projectleider behoort tot de boomer-generatie. En de wereld die zij ooit onder controle hadden met Gantt-charts en statusoverleggen, is allang niet meer dezelfde. De wereld van nu is AI. Dat is niet als iets wat er ooit aankomt, maar als iets dat er nu al is.
Geen sciencefiction meer. Geen toekomstmuziek. AI zit inmiddels stilletjes naast je op je bureaustoel. Hij kijkt mee. Hij rekent sneller. Hij onthoudt alles. En hij suggereert nét iets vaker wat jij dacht te willen zeggen. Het is irritant… en indrukwekkend… tegelijk.

Dat betekent dat je iets nieuws moet leren: Hoe je AI begrijpt; Hoe je tussen de regels door leest van een machine die geen hartslag heeft, maar wél een mening; Hoe je de juiste vragen stelt aan iets dat geen gezicht heeft… maar wel invloed; Hoe je data-gedreven beslissingen neemt, zonder jezelf over te leveren aan het algoritme. Waar AI ook goed in is: je een spiegel voorhouden. En dan vriendelijk glimlachen terwijl jij je afvraagt of je nog nodig bent. Maar goed: Je bent nog nodig… meer dan ooit zelfs. Alleen… niet als de projectmanager van gisteren, maar als de leider van vandaag.

2. De opmars van het Value Management Office (VMO)

Vroeger had je het PMO. Het Project Management Office. Een bastion van structuur. Een heilige tempel van processen, templates en vinklijstjes. Alles netjes. Alles beheersbaar… of nou ja… dat dacht men. Maar de wereld veranderde, en het PMO veranderde niet mee. Het ging over beheersing, terwijl alles vloeibaarder werd. Het hield vast aan wat controleerbaar was, terwijl de waarde vaak ergens anders zat. Daarom ontstaat nu iets nieuws: het Value Management Office, ofwel VMO. De evolutionaire opvolger van het PMO. Geen revolutie, maar een zachte overgang van controle naar betekenis.

Wat is een Value Management Office en waarom komt het op?

Het VMO kijkt niet naar de vraag “is het project afgerond?”, maar naar: “heeft het iets opgeleverd?” Niet alleen financieel, maar ook strategisch. Organisatorisch. Sociaal. En ja… dat is een pijnlijke vraag. Want het eerlijke antwoord is vaker dan we willen toegeven: nee; of: dat weten we eigenlijk niet; of, nog erger: het boeide niemand genoeg om het echt te meten.

Een goed VMO doet veel meer dan rapporten maken. Het stelt lastige vragen, en gaat samen met het leiderschap op zoek naar de projecten die écht bijdragen aan de koers van de organisatie – én naar de projecten waar je dus géén tijd meer in moet steken. Het meet niet om te scoren, maar om te leren. Om te stoppen waar het schuurt, en te versnellen waar het stroomt. Het zorgt dat de juiste mensen op het juiste moment worden ingezet en behandelt risico’s niet als verplichte vinklijstjes, maar als serieuze bedreigingen van waarde. Een VMO is niet sexy. Niet glossy. Geen held op het podium. Het is de conciërge van het projectsysteem – onzichtbaar, maar o zo bepalend. En het wordt tijd dat we daar oog voor krijgen. Want alleen door projectmanagement écht te verbinden met strategie en waarde, hou je organisaties in beweging. En zinnig. En menselijk.

3. Duurzaamheid en ESG-praktijken

We leven in tijden waarin zelfs een simpele koffiebeker schuldgevoel oproept. Alles wat je doet – of juist niet doet – lijkt getoetst te worden aan een moreel kompas dat steeds verschuift. Ook projectmanagement ontsnapt daar niet aan. Wat ooit draaide om tijd, geld en een vlekkeloze oplevering, draait nu steeds vaker om impact. Impact op mensen, op het milieu, op de maatschappij. ESG, noemen ze dat. Environmental, Social, Governance. Mooie termen, die suggereren dat we de wereld nog kunnen redden – zolang we maar de juiste dashboards hebben, afvinklijstjes bijhouden, en ESG-consultants inhuren met overtuigende Canva presentatie. In de praktijk zie je dat terug in het inkopen bij lokale ondernemers, het terugdringen van energieverbruik, het inrichten van stilteruimtes en het opnemen van diversiteit in het beleidsplan. Pogingen. Soms oprecht. Soms marketing. Soms beide tegelijk.

Wat betekent ESG voor projectleiders?

En toch… ergens in de marge gebeurt er iets echts. Steeds meer organisaties nemen ESG-doelstellingen serieus en laten die meewegen in de selectie van hun projecten. Ze durven projecten te schrappen die niets bijdragen aan langetermijnwaarde. Ze trainen hun projectleiders niet alleen in frameworks, maar ook in ethiek, empathie en systeemdenken. Want uiteindelijk vraagt deze tijd om moed – om te zeggen: dit project levert geen waarde meer op, niet voor mensen, niet voor de planeet. En dus doen we het niet. Die keuze is niet populair, niet makkelijk, maar wel noodzakelijk. Want als projectmanagement ergens om draait, dan is het om het maken van keuzes. En kiezen voor iets minder snel, iets minder goedkoop, maar iets meer verantwoord – dat is misschien niet de makkelijkste weg, maar wél de meest menselijke.

Of het genoeg is? Geen idee. Maar ergens moet je beginnen. En dit… dit is tenminste iets.

Bonus: De opmars van visuele communicatie

We zitten midden in een visuele revolutie. Niet eentje met vlaggen en fakkels, maar met iconen, infographics en canvasborden. Alles gaat sneller. Alles moet korter. Tekst moet meteen raak zijn, of hij verdwijnt geruisloos in de ruis van een overvolle inbox of een eindeloos scrollend scherm. Lezen is optioneel geworden. Scannen is de norm. Begrijpen moet in één oogopslag… anders ben je te laat.

Ook projectmanagement ontsnapt daar niet aan. De dagen dat je iemand kon overtuigen met een Word-document van twaalf pagina’s, zijn op hun eind. Tegen de tijd dat de ontvanger bij bijlage 3 is aangekomen, is het besluit allang genomen – op basis van dat ene plaatje dat je vergeten was toe te voegen.

Waarom projectcommunicatie steeds visueler wordt

“Een plaatje zegt meer dan duizend woorden,” klinkt als een cliché, maar clichés zijn er niet voor niets. In een wereld vol deadlines en context-switches zijn beelden niet langer versiering, ze zijn de boodschap. Stakeholders willen geen dikke rapporten meer, ze willen een visuele routekaart. Een beslisboom. Een canvas. Iets dat klopt én past op één scherm. En liefst nog in kleur of een infographic (zie afbeelding).

Projectleiders moeten dus niet alleen kunnen plannen, sturen en overtuigen, maar ook leren tekenen. Niet letterlijk misschien – al helpt dat soms – maar wel figuurlijk: visualiseren. Samenvatten zonder te versimpelen. Complexiteit in beeld brengen zonder het plat te slaan. Want wie niet visueel communiceert, wordt niet begrepen. Of vergeten.

Het is geen vaardigheid die je leert uit een handboek. Het is oefenen. Schrappen. Terug naar de essentie. Tot je denkt: ja, dit klopt. En dan… nog wat witruimte toevoegen.

Het is misschien niet de meest besproken trend. Geen dikke whitepapers over geschreven. Geen hype met hoofdletters. Maar wie goed kijkt, ziet het overal: communicatie wordt beeld. In slides, in dashboards, in projectupdates. En wie daar niet in mee beweegt… die wordt gewoon niet meer gezien.

Tot slot

Als je nú projectleider bent, dan ben je allang geen uitvoerder meer. Je bent een gids – iemand die navigeert in de mist, soms tegen de stroom in, met AI aan je zijde, een VMO in je rug en ESG-doelen op je dashboard. Je hoeft geen held te zijn. Je bent degene die vragen blijft stellen, die blijft leren en durft te kiezen. En juist dat – in deze tijd van snelheid, complexiteit en verandering – is misschien wel het grootste leiderschap dat er is.